Σειρά: Ο Μεσαίωνας αλλιώς

«Ο Μεσαίωνας αλλιώς»• διαφορετικά δηλαδή από αυτό που έχουμε συνηθίσει. Μια νέα πρόταση για το ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Είναι παράδοξο, ίσως και προκλητικό για κάποιον επιστήμονα, το ότι ακόμη και σήμερα εκδίδονται βιβλία που κάνουν λόγο για έναν «σκοτεινό» Μεσαίωνα, για αιώνες όπου τίποτα δεν συνέβη, όπου όλα έμεναν στάσιμα. Η ίδια η έννοια του Μεσαίωνα οδηγήθηκε να είναι συνώνυμο του σκοταδισμού και της οπισθοδρόμησης. Ωστόσο, η ιστορία έρχεται να ανατρέψει αυτή την αντίληψη.

Αυτή την ανατροπή προβάλλει, καλύπτοντας το κενό που υπάρχει στην ελληνική βιβλιογραφία, η νέα σειρά των εκδόσεων ΛΟΓΟ_ΤΥΠΟ. Είναι μια εκδοτική προσπάθεια με τίτλους οι οποίοι έχουν επιλεγεί με μεγάλη προσοχή, ώστε να προσφέρουν ευρεία θεματική επιλογή για τον αναγνώστη. Πρόκειται για μονογραφίες που έχουν συνταχθεί από εξειδικευμένους μεσαιωνολόγους ιστορικούς (και όχι απλά από συγγραφείς που ασχολούνται με την ιστορία) οι οποίοι διακρίνονται για τον μεστό τους λόγο και μας συνεπαίρνουν με την αφήγησή τους μέσα από κείμενα που είναι εύληπτα ακόμη και από κάποιον μη εξειδικευμένο. Κι αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό: διότι με τον τρόπο αυτόν εξαλείφονται οι «προβληματικές» για την έγκριτη ιστοριογραφία επινοήσεις και οι προκλητικές αλλά χωρίς ιστορική βάση θεωρίες που διαστρεβλώνουν την ιστορική πραγματικότητα.

Η σειρά αυτή έπρεπε να έχει ένα δικό της λογότυπο, κάτι που να τη διακρίνει. Επιλέξαμε, λοιπόν, ένα μεσαιωνικό νοταριακό σημείο, το signum (το λογότυπο, δηλαδή) ενός διάσημου γενοβέζου συμβολαιογράφου του 15ου αιώνα που ονομαζοταν Biagio Assereto*.

֎

Ο Μεσαίωνας, όπως τον φαντάζονται πολλοί, δεν υπάρχει. Ας ξεκινήσουμε έχοντας αυτό το δεδομένο ξεκάθαρα διατυπωμένο. Ο Μεσαίωνας, μια έννοια που επινοήθηκε και δεν είναι άλλο από μια «ενδιάμεση» εποχή ανάμεσα στην Αρχαιότητα και στη Νεότερη Εποχή: αυτό, άλλωστε, ορίζει και η ίδια η λέξη Μεσαίωνας (οι μέσοι, οι ενδιάμεσοι χρόνοι)! Πόλεμοι, λιμοί και λοιμοί, επιδημίες και κρίσεις υπήρξαν, υπάρχουν και θα υπάρξουν. Δεν είναι, όμως, αυτά τα μόνα χαρακτηριστικά μιας χιλιόχρονης ιστορικής περιόδου.

Ας προσπαθήσουμε – μέσα από τις αναγνώσεις που προσφέρει η καινούργια Σειρά των εκδόσεων ΛΟΓΟ_ΤΥΠΟ – να φανταστούμε μια «όμορφη Ευρώπη των πόλεων και των Πανεπιστημίων», όπως έγραφε ο σπουδαίος ιστορικός του Μεσαίωνα, Ζακ Λε Γκόφ, με τα κάστρα και τα λιμάνια, τους δρόμους και τα πλοία, με τις μεγάλες αγορές που ξεχείλιζαν από πολύτιμα αγαθά. Ας διαβάσουμε τα πολλά αριστουργήματα ποίησης και πεζογραφίας που άφησαν πίσω τους μεσαιωνικοί άνθρωποι όπως ο Δάντης, ο Βοκάκιος, ο Τσώσερ, ο Κρετιέν ντε Τρουά και πολλοί άλλοι! Και ας προσεγγίσουμε αυτή τη δημιουργική εποχή της ανθρωπότητας μέσα από το υπεύθυνο έργο σύγχρονών μας ειδικών ιστορικών. Ας ταξιδέψουμε σ᾽ αυτή την εποχή κι ας κρατήσουμε στη σκέψη μας πως μοιάζουμε σε πολλά με τους μεσαιωνικούς ανθρώπους, διότι ο Μεσαίωνας βρίσκεται ακόμη και στην καθημερινότητά μας. Ακόμη και σήμερα προστρέχουμε στο κερί, όταν ξαφνικά υπάρξει διακοπή του ηλεκτρισμού. Βρίσκεται σε κάποιες συνήθειές μας, σε αντικείμενα που ακόμη χρησιμοποιούμε, σε εμπορικές πρακτικές, σε οικονομικές διαδικασίες. Βρίσκεται στο επίκεντρο της λογοτεχνίας, του θεάτρου και του κινηματογράφου.

Ο Μεσαίωνας, επομένως, αποτελεί μια ελκυστική εποχή την οποία ανακαλύπτουμε συνεχώς…

Καλή αρχή, καλή ανάγνωση!
Για τις Εκδόσεις ΛΟΓΟ_ΤΥΠΟ
Ο υπεύθυνος της σειράς, Σέργιος Ν. Μοσχονάς ιστορικός, υπ. Δρ. Μεσαιωνικής Ιστορίας

* Giorgio Costamagna, Il notaio a Genova. Tra prestigio e potere, Μιλάνο, 1995, πίνακας VIII.